Vụ bắt giữ lô hàng vây cá mập nhập lậu kỷ lục tại Hồng Kông gần đây đã cho thấy nhu cầu của người Trung Quốc với món ăn này vẫn chưa hề hạ nhiệt, mà ngày càng tăng mạnh.
Trên những con phố nhỏ hẹp ở khu Sai Ying Pun, trung tâm buôn bán hải sản khô ở Hồng Kông, hầu hết các cửa hàng đều bày bán công khai vây cá mập. Nằm trên kệ, nhét trong lọ hay xếp trong túi, vây cá mập được cung cấp ở tất cả các hình dạng và kích cỡ.
Buôn bán vây cá mập ở Hồng Kông rất có lãi, khoảng 6.800 HKD mới chỉ mua được 600g.
Hồng Kông cũng là nhà nhập khẩu vây cá mập lớn nhất thế giới, tương đương 1/2 nhu cầu toàn thế giới. Một số lượng lớn vây cá mập cũng được Hồng Kông buôn vào đại lục. Các vây được bán ở Sai Ying Pun đến từ hơn 100 quốc gia và 76 loài cá mập và cá đuối khác nhau, một phần ba trong số đó có nguy cơ bị tuyệt chủng.
Trong tháng 5 vừa qua, hải quan Hồng Kông đã bắt giữ lô hàng nhập lậu 26 tấn vây cá mập, chứa trong 2 container vận chuyển từ Ecuador. Đây là vụ bắt giữ vây cá mập lậu lớn nhất lịch sử Hồng Kông. Số vây này được cho là cắt từ 38.500 con cá mập các loại. Những con cá mập bị cắt vây rồi ném trở lại biển. Không còn khả năng bơi, chúng chìm dần và chết vì mất máu.
Người dân Trung Quốc rất thích ăn vây cá mập. Đây là một món ăn ở Trung Quốc được xem như cách thể hiện sự tinh tế và khả năng tài chính. Vây cá mập thường được cắt vụn và làm thành món súp trong các bữa tiệc.
Người Trung Quốc thể hiện sự giàu có, địa vị bằng cách ăn những chiếc vây cá mập có chất lượng tốt nhất và đắt tiền nhất. Việc ăn vây cá mập của người Trung Quốc đã có từ rất lâu. Đây là món ăn đặc biệt dành cho giới thượng lưu.
Thời phong kiến Trung Quốc, chỉ có tầng lớp vua chúa, quý tộc mới được ăn vây cá mập. Ngày nay, khi kinh tế phát triển, nhiều người cũng muốn trải nghiệm ẩm thực của vua chúa.
“Có khoảng hơn 100 triệu con cá mập bị giết mỗi năm. Vây của chúng phần lớn được tiêu thụ ở Trung Quốc, Hồng Kông. Đây là một vấn đề toàn cầu. Trong khoảng 50 năm trở lại đây, 90% số lượng cá mập đã biến mất”, bà Andrea Richey – giám đốc điều hành của Quỹ Hồng Kông Shark Foundation cho biết.
“Nếu bạn hỏi các chủ cửa hàng bán vây cá mập ở Trung Quốc, rất nhiều người sẽ không biết họ đang bán vây của loại cá mập nào và liệu sản phẩm đó có phải là loài nguy cơ tuyệt chủng hay không”, bà Andrea Richey nhận xét.
Ông Alex Hofford – chuyên gia tư vấn ngăn chặn nạn buôn bán động vật hoang dã ở Hồng Kông – cho rằng, trong bối cảnh nhiều người đang tập trung vào dịch Covid-19 và luật an ninh mới, việc buôn lậu vây cá mập có nguy cơ gia tăng.
“Các chiến dịch nâng cao nhận thức để giảm nhu cầu ăn vây cá mập không nhận được sự chú ý ở Trung Quốc”, ông Alex Hofford nói.
Tháng 1 vừa qua, Maxim’s – một trong những chuỗi nhà hàng lớn nhất Hồng Kông – đã đồng ý loại vây cá mập khỏi thực đơn. Tuy nhiên, nhiều nhà hàng, quán ăn khác ở đặc khu này vẫn bày bán các món ăn chế biến từ vây cá mập.
“Việc tiêu thụ vây cá mập nên được xem là một vấn đề toàn cầu. Mọi người nên nhận ra rằng, không có cầu ắt sẽ không có cung”, bà Richey nói.
Nhiều người lo ngại cá mập là loài săn mồi nguy hiểm và gây hại cho con người. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, số người chết vì bị cá mập tấn công mỗi năm còn thấp hơn số người chết vì bị dừa rơi trúng đầu, theo The Guardian. Đa số người bị cá mập tấn công là do phớt lờ các biển cảnh báo.
Cá mập có đóng góp trong việc nghiên cứu khoa học và y tế. Chúng cũng giúp duy trì cân bằng hệ sinh thái môi trường biển.
Cá mập loại bỏ những con mồi ốm yếu và đặc biệt ngăn chặn sự bùng phát về số lượng của các loài cá khác một cách tự nhiên. Nghiên cứu cho thấy khi cá mập bị đánh bắt quá mức, các rạn san hô sẽ bị xâm chiếm bơi những con cá nhỏ và tảo.
Nhiều người cho rằng, ăn vây cá mập sẽ tốt cho sụn và xương khớp. Tuy nhiên, đây vẫn là vấn đề gây tranh cãi trong y học.
Theo nghiên cứu khoa học, vây cá mập có thể làm tăng nguy cơ mất trí nhớ vì có hàm lượng độc tố thần kinh cao.
Theo nhiều nghiên cứu khác, vây cá mập cũng chứa nhiều Magie và chì. Nếu ăn quá nhiều vây cá mập, người dùng dễ bị ngộ độc chì và kim loại nặng. Chì và kim loại nặng có thể ảnh hưởng tới não, gan thận, da, niêm mạc và đặc biệt là xương khớp. Cụ thể là móng tay, da lưỡi sẽ bị đen khi ngộ độc chì.
Hương Vũ
Theo The Guardian